Refundacja in vitro

Podstawowe kryterium to wiek obojga partnerów:

• kobiety do 42 roku życia przy wykorzystaniu własnych komórek jajowych oraz do 45 roku życia w przypadku dawstwa oocytów lub zarodka,

• mężczyzny do 55 roku życia (w każdym przypadku).
  
  

Zgodne jest z wymogami ustawy o leczeniu niepłodności para:

• musi pozostawać w związku małżeńskim lub we wspólnym pożyciu

• mieć stwierdzoną bezwzględną przyczynę niepłodności lub historię leczenia niepłodności w okresie 12 miesięcy poprzedzających zgłoszenie do Programu (potwierdzone dokumentacją medyczną).
  

W przypadku korzystania z dawstwa (każdej formy dawstwa czyli dawstwa nasienia, oocytów lub zarodka) para musi uzyskać pozytywną opinię psychologa o gotowości na posiadanie niegenetycznego potomstwa.

1. IVF/ICSI – Zapłodnienie pozaustrojowe z wykorzystaniem gamet własnych

2. ICSI-SD – Zapłodnienie pozaustrojowe z nasieniem anonimowego dawcy

3. ICSI-OD – Zapłodnienie pozaustrojowe z komórką jajową anonimowej dawczyni

4. AP – Transfer zarodka pochodzącego od innej pary, tzw. adopcja prenatalna

5. FET – transfer mrożonego zarodka (bez względu na czas powstania)

6. Zabezpieczenie płodności na przyszłość

Całkowitą refundacją w ramach Programu zostaną objęte następujące świadczenia: 

W procedurach ICSI i ICSI-SD:

• Konsultacja psychologiczna

• Przygotowanie planu leczenia

• Wizyty monitorujące w trakcie stymulacji hormonalnej (USG)

• Oznaczenie hormonów w trakcie stymulacji: Estradiol, LH, Progesteron

• Punkcja jajników w znieczuleniu ogólnym

• Badania zlecone przez lekarza anestezjologa

• Pobranie i preparatyka nasienia

• Zapłodnienie pozaustrojowe

• Hodowla zarodków

• Kriokonserwacja zarodków i ich przechowywanie

• Rozmrożenie zarodków

• Procedury zwiększające efektywność procesu (opis poniżej)

• Transfer w cyklu świeżym bez zamrożenia zarodka

• Kriotransfer w cyklu po rozmrożeniu zarodka

• Test beta-HCG

• Konsultacja lekarska po wyniku testu ciążowego

• Konsultacja lekarska z USG płodu

  
  

W procedurach ICSI-OD:

• Konsultacja psychologiczna

• Przygotowanie planu leczenia

• Wizyty monitorujące przed transferem (USG)

• ·Oznaczenie hormonów: Estradiol, LH, Progesteron

• Pozyskanie oocytów dawczyni z banku gamet

• Rozmrożenie oocytów dawczyni i ich preparatyka

• Pobranie i preparatyka nasienia

• Zapłodnienie pozaustrojowe

• Hodowla zarodków

• Kriokonserwacja zarodków i ich przechowywanie

• Rozmrożenie zarodków

• Niektóre procedury zwiększające efektywność procesu

• Transfer w cyklu świeżym bez zamrożenia zarodka

• Kriotransfer w cyklu po rozmrożeniu zarodka

• Test beta-HCG

• Konsultacja lekarska po wyniku testu ciążowego

• Konsultacja lekarska z USG płodu

  
  

W procedurach AP:

• Konsultacja psychologiczna

• Przygotowanie planu leczenia

• Wizyty monitorujące przed transferem (USG)

• Oznaczenie hormonów: Estradiol, LH, Progesteron

• Pozyskanie zarodków z banku dawców

• Rozmrożenie zarodków

• Niektóre procedury zwiększające efektywność procesu

• Kriotransfer w cyklu po rozmrożeniu zarodka

• Test beta-HCG

• Konsultacja lekarska po wyniku testu ciążowego

• Konsultacja lekarska z USG płodu
  
  

W procedurach FET:

• Przygotowanie planu leczenia

• Wizyty monitorujące przed transferem (USG)

• Oznaczenie hormonów: Estradiol, Progesteron

• Rozmrożenie zarodków

• Kriotransfer

• Test beta-HCG

• Konsultacja lekarska po wyniku testu ciążowego

• Konsultacja lekarska z USG płodu

  
  

W procedurach zabezpieczenia płodności na przyszłość - kobieta:

• Konsultacja specjalistyczna z USG

• Badanie rezerwy jajnikowej (AMH)

• Badania laboratoryjne zgodnie z rozporządzeniem MZ

• Wizyty monitorujące w trakcie stymulacji hormonalnej (USG)

• Oznaczenie hormonów w trakcie stymulacji: Estradiol, LH

• Punkcja jajników w znieczuleniu ogólnym

• Badania zlecone przez lekarza anestezjologa

• Kriokonserwacja komórek jajowych i ich przechowywanie                                                                                  
  
  

W procedurach zabezpieczenia płodności na przyszłość - mężczyzna:

• Konsultacja specjalistyczna

• Badanie nasienia

• Badania laboratoryjne zgodnie z rozporządzeniem MZ

• Pobranie i preparatyka nasienia

• Kriokonserwacja nasienia i jego przechowywanie

W ramach Programu para ma prawo skorzystać sześciokrotnie ze zindywidualizowanej procedury wspomaganego rozrodu, w tym:

1. maksymalnie z 4 cykli zapłodnienia pozaustrojowego z własnymi komórkami rozrodczymi (IVF/ICSI) lub dawstwem nasienia (ICSI-SD). Za jeden cykl leczenia uważa się jedną procedurę kontrolowanej stymulacji jajeczkowania z transferami wszystkich utworzonych w jej wyniku zarodków, zdolnych do prawidłowego rozwoju,

2. maksymalnie z 2 cykli zapłodnienia pozaustrojowego z komórką jajową dawczyni (ICSI-OD) – z możliwością zapłodnienia maksymalnie 6 komórek rozrodczych w ramach jednego cyklu,

3. maksymalnie z 6 cykli z dawstwem zarodków. Za jeden cykl leczenia uważa się jeden transfer zarodka.

Podstawowym wymogiem jest posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce przez obydwojga Partnerów, które będzie ważne w trakcie całego okresu korzystania Pacjentów z Programu Refundacji In Vitro. Pacjenci nie muszą mieszkać na stałe w Polsce jak również nie muszą być polskimi obywatelami.

Program refundacji in vitro daje Pacjentom ogromne wsparcie w finansowaniu leczenia i pokrywa całość kosztów leczenia od momentu kwalifikacji do procedury zapłodnienia pozaustrojowego lub transferu zarodka do wizyt potwierdzających uzyskanie ciąży. Bezpłatne są:

• wizyty (kwalifikacyjne, w trakcie stymulacji czy przygotowania do transferu zarodka jak również wizyty potwierdzające ciążę),

• badania (wymagane przez Rozporządzenie Ministra Zdrowia do kwalifikacji Pacjentów do procedury, oznaczenia hormonalne w trakcie stymulacji czy przygotowania do transferu oraz pakiet badań anestezjologicznych przed punkcją, badania beta-HCG po transferach zarodków),

• wszystkie procedury laboratoryjne (wraz z technikami dodatkowymi jeśli ich zastosowanie jest uzasadnione i rekomendowane w sytuacji klinicznej Pacjentów, i tak przykładowo TFP Fertility Macierzyństwo każdy zabieg embriotransferu realizuje z dodatkowym medium EmbryoGlue, którego zastosowanie jest zalecane przez najnowsze rekomendacje ESHRE)

• mrożenie oraz przechowywanie zarodków w trakcie trwania Programu (do 31.12.2028, po tej dacie Pacjenci będą opłacali przechowywanie zarodków we własnym zakresie do momentu ich wykorzystania lub zrzeczenia się ich do anonimowego dawstwa jeśli taka będzie ich wspólna wola)

Badania do transferu zarodków sprzed Programu nie są objęte refundacją.

Ministerstwo Zdrowia potwierdziłomożliwość wykonywania  przedimplantacyjnej diagnostyki genetycznej zarodków do cykli refundowanych.

Diagnostyka nie jest procedurą refundowaną i pozostaje odpłatna przez Pacjentów na zasadach komercyjnych.

Ustawa o refundacji leków została znowelizowana od 1 lipca 2024 r. i dostosowana do założeń  Programu w tym zakresie. Pacjentom przysługuje więc refundacja leków do czterech cykli leczenia z zastosowaniem limitu wieku, ale zniesione zostały poprzednie kryteria oznaczeń hormonalnych. Refundacja przysługuje bez względu na ilość cykli refundacyjnych wykorzystanych wcześniej.

Przechowywanie zarodków jest refundowane do końca trwania tego programu czyli do 31 grudnia 2028 r.. Po tym terminie przechowywanie zarodków Pacjenci opłacają we własnym zakresie.

Zapłodnienie pozaustrojowe (IVF/ICSI) jest poprzedzone kilku-kilkunastodniową stymulacją hormonalną. Dla każdej pacjentki dobierany jest odpowiedni protokół stymulacji, w zależności od wyników badań hormonalnych, wieku i jej historii położniczo-ginekologicznej. Podczas stymulacji podaje się na pewien okres leki tłumiące przysadkę mózgową (a więc własną czynność hormonalną pacjentki), a następnie włącza się leki stymulujące wzrost pęcherzyków jajnikowych.

Stymulacja odbywa się pod kontrolą USG, czyli podczas przyjmowania leków konieczne jest monitorowanie wzrostu pęcherzyków co kilka dni. Podczas stymulacji hormonalnej w metodzie zapłodnienia in vitro obserwacji podlega także poziom hormonów (estradiolu i progesteronu) we krwi. Gdy pęcherzyki w jajnikach osiągną odpowiedni stan dojrzałości, pacjentka przyjmuje lek wywołujący owulację, a 36-37 godzin po podaniu leku odbywa się zabieg pobrania komórek jajowych. Przeważnie pobiera się od kilku do kilkunastu komórek jajowych.

W dniu punkcji pacjentka powinna zjawić się w klinice na czczo. Samo pobranie komórek jajowych polega na nakłuciu (czyli punkcji) jajników przez sklepienie pochwy, pod kontrolą USG, w krótkotrwałym znieczuleniu ogólnym. Zabieg trwa około 10-20 minut. Bezpośrednio po nim płyn z komórkami jajowymi dostarczany jest do laboratorium in vitro, a pacjentka jest wybudzana i około godziny przebywa w sali pozabiegowej. Całkowita sprawność psychoruchowa powraca około 30-60 minut po zabiegu.

Mężczyzna oddaje nasienie poprzez masturbację w dniu punkcji. Zaleca się, aby był po 3-7 dniowej przerwie we współżyciu płciowym. Do zapłodnienia in vitro może też być użyte nasienie wcześniej zamrożone lub nasienie anonimowego dawcy.

W zależności od wskazań zapłodnienie in vitro może przebiegać w dwojaki sposób:

• Zaplemnienie in vitro (IVF): Około 2-4 godzin po pobraniu komórek jajowych dodaje się do nich odpowiednio przygotowane nasienie. Następnie komórki zostają umieszczone w specjalnej pożywce hodowlanej w inkubatorze, w temperaturze 37 st., podwyższonym stężeniu dwutlenku węgla i obniżonym stężeniu tlenu.

• Mikromanipulacja (ICSI): Po około 2 godzinach po pobraniu komórki jajowe zostają oczyszczone z otaczających je komórek pęcherzykowych. Do wnętrza każdej komórki jajowej za pomocą cienkiej pipety zostaje wprowadzony pojedynczy plemnik. Następnie komórki zostają umieszczone w specjalnej pożywce hodowlanej w inkubatorze w temperaturze 37 st., podwyższonym stężeniu dwutlenku węgla i obniżonym stężeniu tlenu.

  Kolejnego dnia, czyli po około 18 godzinach po zapłodnieniu, ocenia się czy proces zapłodnienia przebiegł prawidłowo. Przejawem prawidłowego zapłodnienia jest obecność w komórce jajowej dwóch przedjądrzy – żeńskiego i męskiego, oraz obecność dwóch ciałek kierunkowych świadczących o ukończeniu przez oocyt podziału mejotycznego. W wyniku zastosowania metody zapłodnienia techniką docytoplazmatyczną, iniekcja plemnika około 70-80% komórek zapładnia się prawidłowo.

  Po kolejnych godzinach hodowli zapłodnione komórki (zygoty) rozpoczynają podziały, czyli tzw. etap bruzdkowania. Dwa dni po punkcji prawidłowo rozwijające się zarodki osiągają stadium 2-4 komórkowe, trzy dni po punkcji 6-8 komórkowe. W każdym zarodku określana jest liczba komórek oraz morfologia zarodka.

Pomiędzy drugim a piątym dniem hodowli 1-2 zarodki wprowadzane są do jamy macicy przy użyciu specjalnego cewnika. Zabieg embriotransferu jest bezbolesny, wykonywany jest bez znieczulenia, pod kontrolą USG, przy wypełnionym pęcherzu moczowym. Po transferze pacjentka pozostaje na fotelu ginekologicznym przez około 20 minut.

Wszystkie zarodki, które nie zostały podane podczas embriotransferu, a w piątej lub szóstej dobie hodowli osiągnęły zaawansowane stadium rozwoju (tzw. stadium blastocysty), zostają zamrożone. Należy pamiętać, że nie z każdej zapłodnionej komórki rozwinie się blastocysta, ponieważ część zarodków nie rozwija się prawidłowo i zatrzymuje podczas kolejnych podziałów, a następnie degeneruje.

Prawidłowe zarodki są mrożone obecnie najbardziej skuteczną metodą witryfikacji i przechowywane w ciekłym azocie w celu podania podczas kolejnych embriotransferów.

Proces zamrażania jest na tyle bezpieczny, że procent ciąż uzyskanych metodą zapłodnienia in vitro po embriotransferach mrożonych zarodków jest taki sam jak po embriotransferach zarodków „świeżych”.

Pacjentka przez kolejnych 10 dni przyjmuje leki zawierające progesteron. Jest to tzw. suplementacja fazy lutealnej i ma na celu ułatwienie zagnieżdżenia się zarodka i utrzymania wczesnej ciąży. Po tym czasie wskazane jest wykonanie oznaczenia HCG z krwi i konsultacja dalszego postępowania z lekarzem prowadzącym.