In vitro – jak wybrać miejsce leczenia

Autor: dr Marta Sikora-Polaczek | TFP Fertility Macierzyństwo

W prowadzonym przez Ministerstwo Zdrowia Rejestrze Ośrodków Medycznie Wspomaganej Prokreacji i Banków Komórek Rozrodczych i Zarodków zarejestrowanych jest prawie 70 placówek posiadających aktywne pozwolenia na wykonywanie zapłodnienia pozaustrojowego i przechowywanie zarodków. To są miejsca, w których zgodnie z polskim prawem może być przeprowadzane leczenie z wykorzystaniem zapłodnienia in vitro. Czym te ośrodki się różnią i jak wybrać najlepsze miejsce leczenia?

Co wpływa na sukces leczenia in vitro?

Na sukces leczenia metodą in vitro składa się szereg czynników:

• potencjał rozwojowy komórek rozrodczych, a więc indywidualne predyspozycje Pacjentów,

• zastosowany protokół leczenia, a więc wiedza i doświadczenie lekarza prowadzącego, ale także

• wyposażenie ośrodka,

• wdrożone procedury i kontrola jakości,

• umiejętności i doświadczenie embriologów.

Rozpoczynając leczenie zazwyczaj skupiamy się tylko na dwóch pierwszych punktach – dbamy o zdrowie i jakość życia oraz poszukujemy godnego zaufania lekarza. Często zapominamy, że kluczowe etapy prowadzące nas do upragnionego rodzicielstwa, to przebiegające w warunkach laboratoryjnych: zapłodnienie komórek i rozwój zarodkowy.

Efektywny przebieg tych procesów wymaga współgrania niezwykłej precyzji embriologa, głównie w trakcie przygotowania komórek to zapłodnienia i samego procesu zapłodnienia, wysokiej klasy sprzętu, szczególnie w trakcie hodowli zarodków, oraz pewności, że wszystkie procesy są monitorowane i powtarzalne.

Towarzystwa międzynarodowe oraz krajowe publikują rekomedacje w zakresie dobrych praktyk labolatoryjnych (ESHRE The Revised guidelines for good practice in IVF laboratories, 2015; Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii w zakresie dobrej praktyki w laboratoriach wspomaganego rozrodu w Polsce, 2021). Trudno jest oczywiście sprawdzić, na ile wybrany przez nas ośrodek stosuje się do opublikowanych standardów. Zawsze jednak możemy sprawdzić:

• Ilu w ośrodku jest zatrudnionych embriologów,

• Czy są to embriolodzy certyfikowani przez ESHRE ( European Society of Human Reproduction and Embryology) i PTMRiE (Polskie Towarzystwo Medycyny Rozrodu i Embriologii) i jakie mają doświadczenie,

• Czy i jak ośrodek monitoruje skuteczność i na ile transparentnie udostępnia takie dane?

• Jakie jest wyposażenie ośrodka, szczególnie w zakresie inkubatorów do hodowli zarodków?

Jak czytać publikowane statystyki dotyczące skuteczności leczenia?

            Elementem na który zwracamy szczególną uwagę analizując strony internetowe ośrodków są opublikowane statystyki z efektywności leczenia. Musimy jednak zdawać sobie sprawę, że w Polsce nie funkcjonuje żaden rejestr pozwalający na obiektywne zbieranie danych z ośrodków. Zakres i selekcja opublikowanych danych jest więc w pełni zależna od woli ośrodka. Zgodnie z polskimi rekomendacjami: „Zaleca się zastosowanie transparentnej i rzetelnej metody publikacji uwzględniającej:

• dokładny opis publikowanego wskaźnika zawierający informacje w jaki sposób przeprowadzono obliczenie,

•  informację za jaki okres publikowane są dane,

• wyjściowe dane liczbowe do wyliczeń procentowych.

Warto więc zwrócić uwagę, czy dane które widzimy na stronie internetowej spełniają powyższe wytyczne.

Jak zwiększyć bezpieczeństwo leczenia w klinice niepłodności?

Główna obawa, o której mówią pacjenci klinik leczenia niepłodności, to – mimo wiedzy o ścisłych procedurach bezpieczeństwa – czy ktoś nie pomyli moich komórek lub zarodków? W trakcie procesu zapłodnienia, hodowli oraz przechowywania zarodków wszystkie szalki, probówki, nośniki są znakowane minimum dwoma niepowtarzalnymi identyfikatorami. Ich prawidłowe odczytanie zależy jednak od embriologa wykonującego procedurę, a w trakcie całego procesu komórki i zarodki są przekładane kilkanaście razy. Dlatego warto sprawdzić, czy w wybranym przez nas miejscu leczenia funkcjonuje niezależny system śledzenia materiału biologicznego.

Dostępne obecnie na rynku systemy umożliwiają automatyczne monitorowanie wszystkich czynności w laboratorium. Działają w tle pracy embriologa, sygnalizują ryzyko popełnienia błędu i umożliwiają zarejestrowanie i odtworzenie zapisu z wszystkich wykonanych czynności.

Kolejną często zgłaszaną przez pacjentów obawą jest obawa o zniszczenie przechowywanych komórek lub zarodków. Rutynowo komórki i zarodki przechowywane są w specjalistycznych zbiornikach w ciekłym azocie lub oparach ciekłego azotu, zapewniających stałą temperaturę przechowywania. W niezwykle rzadkich przypadkach uszkodzenia zbiornika następuje ocieplenie przechowywanego materiału. Warto upewnić się, że ośrodek posiada stały system monitorowania warunków we wszystkich zbiornikach. Stosowane obecnie rozwiązania pozwalają na natychmiastowe powiadomienie zespołu w przypadku zachwiania stabilności urządzeń laboratoryjnych i umożliwiają błyskawiczna reakcję o każdej porze dnia i nocy.

Klinika leczenia niepłodności - kontakt z zespołem medycznym

Wnikliwa analiza stron internetowych, polecenia lekarzy lub znajomych nie dadzą nam odpowiedzi na pytanie czy w danym miejscu poczujemy się bezpiecznie i czy nasze leczenie zakończy się sukcesem. Przed rozpoczęciem leczenia warto więc poznać bliżej nie tylko lekarza, ale też miejsce, w którym zamierzamy kontynuować z pomocą medycyny naszą drogę do rodzicielstwa.

Warto skorzystać z oferowanych przez ośrodki dni otwartych, warsztatów i spotkań, w trakcie których jest możliwość zadawania pytań i poznania zarówno zespołu jak i wyposażenia ośrodka. Zawsze przed pierwszą wizytą można również zadzwonić na podane przez ośrodki numery kontaktowe i przedyskutować swoje wątpliwości z przedstawicielami zespołów medycznych.

***

Chcecie zostać rodzicami?

Jeżeli pomimo prób nie udało Wam się zajść w ciążę, niepokoi Was to - skontaktujcie się z naszą kliniką!