Redakcja merytoryczna: lek. Alina Cempa | TFP Fertility Macierzyństwo

Do zapłodnienia komórki jajowej w sposób naturalny zachodzi w jajowodzie. Stąd drożność jajowodów jest niezbędna dla procesu zapłodnienia i prawidłowego rozwoju naturalnej ciąży. Niedrożność jajowodów lub ich nieprawidłowe funkcjonowanie stanowią trudną do pokonania przyczynę niepłodności u kobiet.

Niedrożność jajowodów – przyczyny

Jajowody pełnią kluczową rolę w procesie zapłodnienia – to właśnie w nich dochodzi do połączenia komórki jajowej z plemnikiem. Niedrożność jajowodów oznacza, że zapłodniona komórka jajowa nie może dotrzeć do macicy, co skutkuje problemami z zajściem w ciążę lub implantacją w nieprawidłowym miejscu i powstaniem ciąży pozamacicznej.

Najczęstsze przyczyny niedrożności jajowodów:

• Endometrioza – powstawanie zrostów lub blizn na jajowodach w wyniku choroby.

• Stany zapalne miednicy mniejszej (PID) – infekcje bakteryjne, patogenami takimi jak chlamydia czy rzeżączka, mogą powodować trwałe uszkodzenia jajowodów.

• Operacje w obrębie jamy brzusznej – mogą prowadzić do powstawania zrostów, a tym samym zaburzeń zależności anatomicznych między narządami;

• Ciąża pozamaciczna – wcześniejsze przypadki ciąży pozamacicznej mogą trwale uszkodzić jajowody.

• Wady wrodzone – nieprawidłowa budowa jajowodów może powodować ich niedrożność.

• Guzy lub torbiele – zmiany w obrębie miednicy mniejszej mogą uciskać jajowody.

Objawy niedrożności jajowodów

Niedrożność jajowodów najczęściej nie daje wyraźnych objawów, szczególnie w początkowych stadiach. Wiele kobiet może nie odczuwać żadnych dolegliwości, mimo że jajowody są niedrożne. Często pierwszym sygnałem jest trudność w zajściu w ciążę, co skłania do podjęcia diagnostyki niepłodności.

Rzadziej mogą wystąpić objawy, takie jak ból w dolnej części brzucha, szczególnie w trakcie owulacji, nieregularne cykle miesiączkowe lub ból podczas stosunku. Te objawy mogą być również związane z innymi schorzeniami ginekologicznymi i zazwyczaj warunkowane są obecnością choroby podstawowej, na przykład endometriozy, dlatego ważne jest, aby diagnoza opierała się na wynikach badań.

Badanie HyCoSy – czym jest?

HyCoSy, czyli histerosalpingokontrastografia, to badanie ultrasonograficzne oceniające drożność jajowodów oraz stan narządów miednicy mniejszej. Procedura polega na wprowadzeniu do jamy macicy środka kontrastowego, który umożliwia uwidocznienie kształtu jamy macicy oraz ocenę przebiegu i drożności jajowodów. Dzięki temu, poza stwierdzeniem, czy jajowody są drożne, czy też nie, lekarz może zidentyfikować ewentualne wady rozwojowe macicy, czy zmiany ogniskowe w obrębie jej jamy.

HyCoSy jest szczególnie przydatne w diagnostyce niepłodności, pozwalając na kontrolę drożności jajowodów oraz wykluczenie zmian patologicznych w obrębie jamy macicy. Badanie jest bezpieczne, obarczone niskim ryzykiem i zwykle nie powoduje znacznego dyskomfortu u pacjentki.

Jak wygląda badanie drożności jajowodów metodą HyCoSy?

Badanie HyCoSy odbywa się w gabinecie ginekologicznym i zwykle jest wykonywane w pierwszej fazie cyklu miesiączkowego, zaraz po ustąpieniu miesiączki. Procedura jest stosunkowo krótka, trwa zazwyczaj kilka minut.

Podczas badania pacjentka leży na fotelu ginekologicznym, a lekarz wprowadza do szyjki macicy cewnik, przez który wprowadza środek kontrastowy. Następnie wykonuje się badanie ultrasonograficzne (USG), które pozwala na śledzenie przemieszczania się środka kontrastowego przez jajowody. Jeśli jajowody są drożne, kontrast przepływa bez przeszkód, co jest widoczne na ekranie aparatu USG. W przypadku obecności zrostów lub niedrożności, kontrast nie przechodzi dalej, co wskazuje na problem z drożnością jajowodów.

Kiedy warto wykonać badanie drożności jajowodów?

Badanie drożności jajowodów jest istotnym krokiem w diagnostyce przyczyn niepłodności, szczególnie gdy podejrzewa się, że problem może dotyczyć mechanicznej niedrożności w obrębie układu rozrodczego. Decyzję o przeprowadzeniu badania podejmuje lekarz ginekolog na podstawie wywiadu medycznego, objawów oraz wcześniejszych wyników badań.

Wskazania do wykonania badania drożności jajowodów:

• Trudności z zajściem w ciążę – szczególnie jeśli próby poczęcia trwają dłużej niż 12 miesięcy przy regularnym współżyciu bez stosowania metod antykoncepcyjnych. U kobiet powyżej 35. roku życia czas ten skraca się do 6 miesięcy.

• Podejrzenie lub diagnoza endometriozy – endometrioza często wiąże się z powstawaniem zrostów i zmian w obrębie jajowodów, co może upośledzać ich drożność.

• Przebyte infekcje narządu rodnego – infekcje wywołane przez bakterie, takie jak Chlamydia trachomatis czy Neisseria gonorrhoeae, mogą prowadzić do stanów zapalnych i trwałych uszkodzeń jajowodów.

• Nawracające bóle miednicy – przewlekłe bóle podbrzusza lub miednicy mogą być sygnałem istnienia zrostów lub innych patologii w obrębie jajowodów.

• Historia ciąży pozamacicznej – wcześniejsza ciąża ektopowa może sugerować uszkodzenie lub niedrożność jajowodów, dlatego warto ocenić ich stan przed planowaniem kolejnej ciąży.

• Zabiegi chirurgiczne w obrębie miednicy mniejszej – operacje dotyczące macicy, jajników lub jelit mogą prowadzić do powstawania blizn i zrostów, które blokują światło jajowodów.

• Nieprawidłowości w badaniach obrazowych – wcześniejsze badania ultrasonograficzne lub rezonans magnetyczny wskazujące na zmiany w obrębie macicy i przydatków mogą być wskazaniem do dalszej diagnostyki.

Wczesna diagnoza problemów z drożnością jajowodów pozwala na szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia, zwiększając szanse na poczęcie.

***

Chcecie zostać rodzicami?

Jeżeli pomimo prób nie udało Wam się zajść w ciążę, niepokoi Was to - skontaktujcie się z naszą kliniką!