Wyniki badania nasienia - co musisz wiedzieć?

Autor: dr n. med.Aleksandra Rosiak-Gill | TFP Fertility Vitrolive

Standardowe badanie nasienia to już nie jedyna opcja dla mężczyzn, którzy chcą ocenić swoją płodność. Obecnie laboratoria oferują coraz więcej testów, które pomagają znaleźć przyczyny problemów z uzyskaniem ciąży. Oprócz podstawowej analizy seminologicznej możemy wykonać badanie integralności chromatyny plemników, test HBA czy zbadać poziom stresu oksydacyjnego w nasieniu. Cały czas jednak interpretacja wyników nastręcza pacjentom mnóstwo problemów.

Jak interpretować wyniki badania nasienia?

             Objaśnienie wyników badań nasienia nie jest prostą sprawą. Umiejętne wyciąganie wniosków na podstawie wielu ocenianych parametrów to nie lada wyzwanie. Nic dziwnego, że pacjenci często nie są w stanie prawidłowo ocenić czy otrzymali dobre czy złe wyniki badania nasienia. Kliniki TFP Fertility wychodzą naprzeciw pacjentom, proponując pakiety badań wraz z interpretacją wyników. Doświadczony Diagnosta przeanalizuje wynik, wyciągnie odpowiednie wnioski i przedstawi opcje dalszej diagnostyki, tym samym zmniejszając stres i poczucie niepewności u pacjenta.

Podstawowe badanie nasienia polega na analizie parametrów makroskopowych (pH, objętość, upłynnienie, lepkość) oraz mikroskopowych (koncentracja, liczba plemników, ruchliwość, żywotność, budowa morfologiczna).

Prawidłowe wyniki badania nasienia uzyskujemy gdy wszystkie oceniane parametry znajdują się w zakresach referencyjnych. Obniżony wynik nawet jednego z ocenianych parametrów często generuje bardzo duży stres u pacjentów, a nie zawsze jest on powodem do zmartwień. Na pewno też, nie oznacza, że pacjent jest niepłodny.

Do interpretacji wyniku badania nasienia musimy podchodzić kompleksowo, nie analizować każdej wartości osobno. Jeden obniżony parametr może być rekompensowany innym, bardzo dobrym lub w normie. Nie doszukujemy się problemów jeśli np. koncentracja plemników jest poniżej zakresu referencyjnego ale całkowita liczba plemników mieści się w zakresach referencyjnych; całkowita liczba plemników w ejakulacie jest lekko obniżona ale odsetek plemników o ruchu postępowym jest bardzo wysoki; odsetek plemników o prawidłowej morfologii jest poniżej normy ale całkowita liczba plemników w ejakulacie to kilkakrotność  zakresu referencyjnego.

W przypadku zdecydowanie obniżonych parametrów nasienia niezbędna jest dalsza diagnostyka.

Kiedy wykonać rozszerzone badanie nasienia?

             Często pacjenci zastanawiają się czy wykonać jedynie podstawowe badanie nasienia czy od razu poszerzyć je o testy dodatkowe. Tu nie ma jednoznacznej odpowiedzi.

             Jeśli para stara się o ciążę 12 miesięcy bez efektu na pewno warto wykonać standardowe badanie, już przed pierwszą wizytą lekarską.

Rozszerzone badania nasienia pomogą lekarzowi ukierunkować dalsze leczenie. Test HBA oceni zdolność do połączenia się plemników z komórką jajową w warunkach naturalnych. Testem integralności chromatyny sprawdzimy odsetek plemników z prawidłowym materiałem genetycznym, który jest niezbędny do zapłodnienia oocytu. Obecność stresu oksydacyjnego może utrudnić proces zapłodnienia, a dzięki temu badaniu może my zastosować odpowiednią terapię antyoksydacyjną.

Jednak nic nie stoi na przeszkodzie by zrobić wszystkie testy na samym początku by mieć punkt odniesienia do ewentualnego kolejnego badania po zastosowaniu odpowiedniego leczenia.

Złe wyniki badania nasienia, co dalej?

Parametry nasienia nie są stałe, mogą się zmieniać z tygodnia na tydzień, a co trzy miesiące pula plemników całkowicie się odnawia. Dlatego, to nie błąd laboratorium, że wykonane w odstępie czasu wyniki różnią się od siebie. To szansa na to, że kolejne badanie nasienia może być lepsze.

W przypadku nieprawidłowych rezultatów należy powtórzyć badanie, nawet po kilku dniach do 2 tygodni. Jeśli w okresie poprzedzającym analizę pacjent przechodził infekcję, przede wszystkim przebiegającą z wysoką gorączką, miał COVID czy szczególnie stresujący okres w pracy/domu, przed kolejnym badaniem powinien odczekać 3 miesiące.

W razie obniżonych parametrów nasienia na pewno warto wziąć pod lupę swój tryb życia, spróbować wyeliminować nałogi, zadbać o higienę snu, rozpocząć przygodę ze sportem i zdrowym żywieniem. Dodatkowo wspomóc może suplementacja zawierająca antyoksydanty, witaminy i minerały wpływające pozytywnie na przebieg spermatogenezy. By takie zmiany miały swoje odzwierciedlenie w wynikach badania nasienia należy je kontynuować przez co najmniej 3 miesiące.

Przy niskich parametrach nasienia zalecana jest także kontrola andrologiczna. Lekarz sprawdzi palpacyjnie czy nie ma zmian w narządach płciowych, wykona badanie USG a także zleci dodatkową diagnostykę taką jak badania krwi: hormonalne (FSH, LH, estradiol, prolaktyna, testosteron)  oraz genetyczne (mutacje genu CFTR, mikrodelecje AZF).

Ile się czeka na wyniki badania nasienia?

Zdajemy sobie sprawę jak stresujące są dla pacjentów badania nasienia, dlatego staramy się nie przedłużać oczekiwania na wyniki. W naszej klinice pacjent otrzymuje je tego samego dnia. Podstawową analizę jesteśmy w stanie wykonać już w ciągu 2 godzin od oddania próbki. Wyniki można odebrać osobiście lub bez wychodzenia z domu, za pomocą Portalu pacjenta.

***

Masz więcej pytań dotyczących stanu Twojego zdrowia? Umów się na wizytę w klinice lub zdalną konsultację online. Jesteśmy tu dla Ciebie!