Androlog. Kto to? Czym się zajmuje? Jak wygląda badanie?

Redakcja merytoryczna: dr Tomasz Bazański | TFP Fertility Macierzyństwo

Kiedy kobieta ma problemy z hormonami, cyklem czy płodnością – wie, że warto odwiedzić ginekologa. Ale co w sytuacji, gdy to mężczyzna zauważa u siebie niepokojące objawy? Zbyt niski popęd seksualny, kłopoty z płodnością, zmęczenie, a może bóle jąder czy problemy z erekcją? Często mężczyźni szukają pomocy u urologa lub endokrynologa, ale rzadko kiedy trafiają tam, gdzie powinni: do androloga.

A więc androlog – kto to tak naprawdę? Czym różni się od innych specjalistów? I co warto wiedzieć, zanim zapukamy do jego gabinetu?

Androlog – co to za lekarz i czym się zajmuje?

Androlog to lekarz specjalizujący się w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych mężczyzn w zakresie układu płciowego i hormonalnego. Upraszczając można powiedzieć, że to męski odpowiednik ginekologa. Zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem męskich problemów w szczególności związanych z:

• zaburzeniami hormonalnymi (np. niedobór testosteronu),

• niepłodnością męską,

• zaburzeniami erekcji,

• zaburzeniami libido,

• chorobami jąder,

• problemami z dojrzewaniem płciowym,

• zespołami genetycznymi wpływającymi na funkcje rozrodcze.

Zatem jeśli ktoś zastanawia się, od czego jest androlog, odpowiedź jest dość szeroka: od wszystkiego, co dotyczy męskiej płodności, seksualności i gospodarki hormonalnej. A ponieważ coraz więcej mężczyzn mierzy się problemami w tym zakresie, wizyta u androloga przestaje być tematem tabu.

Androlog kliniczny – kto to i czym się wyróżnia?

Warto dodać, że coraz częściej mówi się też o andrologu klinicznym. Kto to? To lekarz specjalista najczęściej w zakresie ginekologii, urologii lub endokrynologii, który zdobył dodatkowe kompetencję w dziedzinie andrologii, posiadając tym samym szeroką wiedzę zarówno medyczną, jak i w zakresie diagnostyki laboratoryjnej. Androlog kliniczny to lekarz często współpracujący z ośrodkami leczenia niepłodności, mający bezpośredni kontakt z parami starającymi się o dziecko.

Androlog – jak wygląda badanie i jakie dodatkowe badania może zlecić?

Jak wygląda wizyta u androloga? To pytanie pojawia się bardzo często – bo wielu mężczyzn zwyczajnie obawia się tej wizyty. Niesłusznie. Otóż wszystko zależy od tego, z jakim problemem pacjent się zgłasza. W pierwszej kolejności lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad – pyta o objawy, tryb życia, historię zdrowotną, czasem również o relacje partnerskie. Następnie przeprowadza badanie fizykalne, obejmujące ocenę zewnętrznych narządów płciowych, ze szczególnym uwzględnieniem jąder. Uzupełnieniem badania fizykalnego może być badanie ultrasonograficzne narządów moszny. W razie potrzeby zleca dalsze badania, których zakres zależy oczywiście od indywidualnych objawów i sytuacji klinicznej pacjenta. Podstawowymi badaniami zlecanymi przez androloga są:

• poziom hormonów płciowych i metabolicznych,

• seminogram czyli ocena parametrów nasienia,

• USG moszny.

Dodatkowa diagnostyka obejmuje zaś:

• badania genetyczne – kariotyp, mikrodelecje regionu AZF / SRY, mutacje genu CFTR,

• badania mikrobiologiczne,

• konsultację urologiczną i USG prostaty w razie wskazań.

Po zleceniu badań androlog dokładnie wyjaśnia ich cel i znaczenie. To ważne – wielu pacjentów nie rozumie, po co wykonuje się np. oznaczenie LH czy FSH. Tymczasem te hormony odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie jąder, produkcję testosteronu i skuteczną spermatogenezę czyli produkcję plemników. Ich nieprawidłowości mogą zatem wpływać zarówno na płodność, jak i ogólne samopoczucie.

Badanie nasienia, czyli seminogram, jest najistotniejszym testem diagnostycznym u mężczyzn zgłaszających problemy z płodnością. Ocena liczby, ruchliwości i morfologii plemników daje realny obraz zdolności rozrodczych pacjenta. Choć niektórych może to krępować, warto pamiętać, że jest to standardowa procedura – a wynik badania może pomóc nie tylko w diagnostyce, ale też w doborze odpowiedniego leczenia lub metody wspomaganego rozrodu.

Wizyta u androloga to więc nie tylko „krępujące pytania”, ale przede wszystkim rzetelna diagnostyka i adekwatne leczenie, które często pozwala wrócić do pełni zdrowia intymnego, prokreacyjnego, a niejednokrotnie także emocjonalnego. Wielu pacjentów przyznaje, że po pierwszym spotkaniu z andrologiem ich obawy zniknęły – zostały zastąpione poczuciem ulgi, że w końcu ktoś kompleksowo zajął się ich problemem.

Dlaczego nie warto zwlekać z wizytą u androloga?

Z wizytą u androloga – jak z przeglądem samochodu – lepiej nie czekać, aż silnik zgaśnie. Mężczyźni przez lata ignorowali swoje zdrowie intymne, uznając, że „samo przejdzie” albo „tak już mam”. Tymczasem wczesne wykrycie problemów związanych z szeroko rozumianym zdrowiem prokreacyjnym oraz seksualnym, może nie tylko zwiększyć realne szanse na ojcostwo ale także poprawić jakość życia. Współczesna andrologia nie opiera się na domysłach, lecz na twardych danych, analizach i skutecznych terapiach.

Podsumowując, kto to androlog? To lekarz, który rozumie męską fizjologię jak nikt inny. W czasach, gdy coraz więcej par zmaga się z trudnościami z poczęciem, a styl życia obciąża układ hormonalny mężczyzn, rola androloga zyskuje na znaczeniu. Niezależnie od wieku – warto wiedzieć, że taki specjalista istnieje. I że czasem wystarczy jedna wizyta, by odzyskać kontrolę nad swoim zdrowiem – nie tylko reprodukcyjnym.