Implantacja zarodka – przebieg wczesnej ciąży krok po kroku

Redakcja merytoryczna: dr Anna Petri | TFP Vitrolive

Na czym polega implantacja zarodka?

Ciążę można opisać za pomocą prostego zdania, ale nie warto. Dlaczego? Bo pomijamy złożone i fundamentalne procesy, które dzieją się w organizmie kobiety na przestrzeni 9 miesięcy. Jednym z nich jest implantacja zarodka – kluczowy etap w przebiegu każdej ciąży. Sprawdźmy, jak wygląda i na czym on właściwie polega.

Implantacja zarodka, czyli jego zagnieżdżenie w endometrium

Większość z nas wie, że do ciąży dochodzi w momencie zapłodnienia komórki jajowej przez plemnik i zagnieżdżenia powstałego zarodka w jamie macicy. Jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę, że następstwem tego działania jest podróż powstałego zarodka w dosłownym i metaforycznym sensie.

Etap migracji zarodka

Co to dokładnie oznacza? Nowopowstały zarodek migruje z jajowodu do jamy macicy zwiększając po drodze liczbę swoich komórek. Powinien znaleźć się tam około 5–6 dnia od zapłodnienia, czyli na etapie blastocysty, zbudowanej z trofoblastu i węzła zarodkowego. Obecnie podczas procedur zapłodnienia pozaustrojowego zarodek transferuje się do macicy właśnie w tym stadium.

Poszukiwanie miejsca do implantacji

Co dalej? Wspomniana blastocysta szuka dogodnego miejsca, w którym będzie mogła osiąść. Wybiera endometrium – wewnętrzną warstwę błony śluzowej macicy. Pokrywa ją glikoproteina, a jedna z nich, znana jako mucyna 1, uniemożliwia prawidłową implantację. Wtedy do akcji wkraczają komórki zarodka, które skutecznie redukują tę substancję i tym samym pozwalają na przyłączenie do endometrium.

Początek implantacji – „okienko implantacyjne”

Blastocysta łączy się z endometrium powoli i stopniowo – najpierw w luźny sposób za pomocą mikrokosmków, które zespalają się z pinopoidiami na powierzchni endometrium. Taka możliwość występuje w okolicach 20–24 dnia cyklu menstruacyjnego – okres ten znany jest pod nazwą okienka implantacyjnego.

Rola trofoblastu i enzymów

Podczas procesu implantacji dochodzi do różnicowania trofoblastu blastocysty na dwie części. Pierwsza z nich, cytotrofoblast, tworzy wewnętrzną warstwę komórek implantującej się blastocysty. Druga, zwana syncytiotrofoblastem, pełni bardzo ważną funkcjonalną rolę i między innymi wydziela enzymy hydrolityczne. Za ich pomocą blastocysta może wniknąć pomiędzy komórki endometrium. Stymuluje również ciałko żółte do produkcji progesteronu.

Tworzenie krążenia maciczno-łożyskowego

Około 9 dnia po zapłodnieniu syncytiotrofoblast tworząc niewielkie przestrzenie pomiędzy swoimi wypustkami, którymi wnika do wnętrza endometrium, powoduje rozpad naczyń krwionośnych i wypełnia wspomniane przestrzenie krwią. Proces ten powoduje, że zarodek jest niejako obmywany przez bogatą w składniki odżywcze krew matki. W ten sposób tworzy fundament krążenia maciczno-łożyskowego. W skutek tych zmian może dojść do krwawienia, które nazywane jest plamieniem implantacyjnym.

Zakończenie procesu implantacji i ochrona zarodka

Około 10–12 dnia zarodek w całości zagnieżdża się w endometrium macicy, a inwazyjność syncytiotrofoblastu spada. Komórki śluzówki otaczające zarodek zwiększają swoje rozmiary poprzez gromadzenie glikogenu i ciał tłuszczowych. Leukocyty obecne w podścielisku endometrium wydzielają interleukinę 2, która blokuje odrzucenie zarodka na wczesnych etapach implantacji. Tak powstają immunologicznie uprzywilejowane warunki. Ich nadrzędną funkcją jest to, co najważniejsze, ochrona zarodka przed odrzuceniem przez organizm matki.

Implantacja zarodka - początek ciąży

Wszystko ma swój początek. W przypadku ciąży jest nim implantacja zarodka. Ten fascynujący proces zasługuje na znacznie bardziej rozległe studium od tego, które zostało zaprezentowane w tekście. Niemniej jednak informacje zawarte w powyższym artykule stanowią rzetelną bazę wiedzy i mogą być punktem wyjścia do dalszych poszukiwań dla wszystkich, którzy o implantacji chcą wiedzieć jeszcze więcej.