Dofinansowanie in vitro w Polsce

Refundacja in vitro wraca po 8 latach przerwy!

Z wielką radością przyjęliśmy do wiadomości informację o przywróceniu refundacji in vitro w Polsce. Program rządowy wraca po 8 latach przerwy - poprzedni program leczenia niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego obowiązywał w Polsce w latach 2013-2016.

Po 30 czerwca 2016 roku osoby borykające się z problemem niepłodności zostały pozbawione możliwości dofinansowania procedury in-vitro. Wielu parom bariera finansowa uniemożliwiła sięgnięcie po tę najskuteczniejszą metodę, często jedyną realną możliwość, aby doczekać się upragnionego potomstwa.

Brak pomocy ze strony państwa starały się w pewnej części i w miarę możliwości swoich  budżetów skompensować samorządy. Są i były to jednak programy o ograniczonej skali pomocy i bardzo ograniczonym zasięgu terytorialnym. Wprowadzenie na nowo ogólnopolskiego programu refundacji in vitro jest ogromnym  wsparciem dla Pacjentów i istotnie zwiększy dostępność tej metody dla osób mierzących się z problemem niepłodności.

Od kiedy rusza dofinasowanie in vitro w Polsce?

Zgodnie z informacją przekazaną przez Minister Zdrowia program dofinansowania procedur zapłodnienia pozaustrojowego zostanie uruchomiony 1 czerwca 2024. Został już powołany przy Ministerstwie Zdrowia specjalny zespół, który do końca marca ma opracować szczegółowe warunki programu, w tym zasady oraz kryteria kwalifikacji do programu. Dotychczasowe tempo prac pozwala mieć nadzieję, że ogłoszony termin wprowadzenia programu zostanie dotrzymany.

Zasady kwalifikacji do programu. Kto będzie mógł skorzystać z finansowania in vitro?

Same warunki i kryteria programu nie zostały ogłoszone, ale analizując kryteria programów przyjęte przez samorządy oraz warunki programu rządowego, który obowiązywał w latach 2013-2016 możemy zakładać, że kryteria te będą dotyczyły:

• Wieku kobiety (poprzedni program ministerialny określił górną granicę wieku na 40 lat, ale wiele powstałych później programów samorządowych przesunęło tę granicę do 42 lat)

• Poziomu oznaczeń hormonalnych u kobiety  – określenie granicznych oznaczeń AMH i/lub FSH, które mają wykluczyć ryzyko niewłaściwej odpowiedzi organizmu kobiety na stymulację jajeczkowania

• Historii medycznej (np. dyskwalifikować  z udziału może brak uzyskania komórek rozrodczych w poprzednich cyklach stymulacji lub nawracająca utrata ciąż w tym samym związku)

Oczywistym kryterium wykluczającym będzie brak macicy oraz inne czynniki medyczne uniemożliwiające wykonanie procedury in vitro lub poród zdrowego dziecka.

Warto tutaj wspomnieć, że wprowadzany ministerialny program finansowania in vitro nie będzie na pewno stał w sprzeczności z ustawą o leczeniu niepłodności. Ustawa pozwala tylko na pomoc parom heteroseksualnym pozostającym w związku małżeńskim lub stałym pożyciu.

Wymóg ustawowy mówi także, że leczeniem in vitro mogą być objęte pary po co najmniej 12 miesiącach nieskutecznego leczenia niepłodności innymi metodami (z wyj. par z bezwzględną przyczyną niepłodności). Kluczowa tutaj jest posiadana dokumentacja medyczna opisująca historię leczenia, warto więc zgłosić się do specjalisty odpowiednio wcześniej celem zaplanowania właściwych działań.

Jakie procedury będzie obejmowała refundacja?

Wcześniejszy program rządowy obejmował  wyłącznie procedurę zapłodnienia pozaustrojowego w dawstwie  partnerskim wykluczając tym samym możliwość korzystania z dawstwa. Pary, dla których jedyną szansą uzyskania potomstwa było skorzystanie z dawstwa (komórek jajowych dawczyni, dawstwa nasienia lub adopcji zarodka) zostały pozbawione możliwości otrzymania finansowania procedur i spełnienia ich marzeń o rodzicielstwie. Programy samorządowe rozszerzyły zakres dofinansowanych procedur włączając procedury wspomaganego rozrodu z zastosowaniem dawstwa. Za jakim ostatecznym rozwiązaniem opowie się Ministerstwo Zdrowia? Tego jeszcze nie wiemy.

Zakres dofinansowania in vitro w ramach refundacji

Największą różnicą pomiędzy poprzednim programem ministerialnym a programami samorządowymi był zakres dofinansowania. O ile samorządy przeznaczały na dofinansowanie procedury in vitro najczęściej kwotę około 5.000 zł i decydowały się na dofinansowanie od 1 do maksymalnie 3 procedur dla pary (reszta kosztów leżała po stronie Pacjentów)  to program ministerialny finansował 3 pełne cykle leczenia i pokrywał zdecydowanie większą część kosztów procedury obejmując finansowaniem następujące etapy:

• wizytę lekarską kwalifikacyjną do programu,

• badania niezbędne do kwalifikacji do procedury,

• stymulację jajeczkowania (monitoring cyklu wraz z oznaczeniami hormonów),

• punkcję jajników w znieczuleniu,

• pełne procedury laboratoryjne wraz z hodowlą zarodków do etapu blastocysty praz ich mrożeniem,

• transfery i kriotransfery zarodków,

• przechowywanie zarodków w trakcie trwania programu.

Na tym etapie również nie znamy wszystkich szczegółów zakresu finansowania programu. Zasadnym wydaje się jednak założenie, że będzie on pokrywał zdecydowaną większość kosztów. Przeznaczony w tym roku budżet 500 mln powinien zapewnić  dostęp i możliwość skorzystania z procedury in vitro wszystkim potrzebującym tej metody leczenia parom. Metody, która przez dziesięciolecia udowodniła już swoją najwyższą skuteczność, bezpieczeństwo stosowania, ale przede wszystkim przyczyniła się już do urodzenia ponad 12 milionów dzieci na całym świecie.