U heeft zich ongetwijfeld al uitgebreid ingelezen over de menstruatiecyclus. Als een stel zwanger wil worden, is de eerste vraag vaak hoe de vruchtbare dagen kunnen worden bepaald. Zoals veel andere processen in het lichaam wordt de menstruatiecyclus aangestuurd door hormonen. Om precies te zijn gebeurt dit vanuit de middenhersenen (de hypothalamus). Van daaruit worden hormonale signalen naar het hersenaanhangsel (de hypofyse) gestuurd, die de productie van het follikelstimulerend hormoon (FSH) en luteïniserend hormoon (LH) aansturen.
Door de toename van het hormoon FSH beginnen in de eierstokken (ovaria) één tot drie eicellen te rijpen. Elk van deze eicellen wordt omhuld door een eiblaasje (follikel), dat verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van de vrouwelijke geslachtshormonen (oestrogenen). Deze hormonen bouwen het baarmoederslijmvlies (endometrium) op en openen de baarmoederhals (cervix) minimaal. Daarnaast stimuleren ze de productie van afscheiding uit de baarmoederhals, wat ervoor zorgt dat zaadcellen gemakkelijker in de baarmoederholte kunnen binnendringen.
In het middelste gedeelte van de menstruatiecyclus zijn de follikels volledig gerijpt en produceren ze de maximale hoeveelheid oestrogeen. De stijging van het oestrogeenniveau zorgt voor een krachtige afgifte van LH uit de hypofyse. Het geslachtshormoon zorgt ervoor dat de follikel knapt en de eicel vrijkomt uit de eierstok: de eisprong (ovulatie) vindt plaats. In het geval van een zwangerschap helpt progesteron de zwangerschap voort te zetten. Na de innesteling zal direct de productie van het hormoon hCG (humaan choriongonadotrofine, het zogenaamde zwangerschapshormoon) starten, om de zwangerschap in stand te houden. Het gele lichaam dat na de eisprong overblijft in de eierstok, gaat na 10-14dagen te gronde als er geen zwangerschap is opgetreden.
Zolang de eicel zich in de eileider bevindt, kan deze bevrucht worden. Wanneer een zaadcel de eicel bereikt en erin slaagt om door het omhulsel heen te dringen, zal de eicel zich al voordat hij de baarmoeder bereikt meerdere keren delen. Na nog eens vier à vijf dagen nestelt het ontstane embryo zich in het baarmoederslijmvlies in. Dit begint meteen met het uitscheiden van de overdrachtsstof hCG (humaan choriongonadotrofine, het zogenaamde zwangerschapshormoon), om de zwangerschap in stand te houden.
Als de eicel in de eileider niet bevrucht wordt, merkt de eierstok dit op omdat de hCG-signalen van de baarmoeder uitblijven. Het gele lichaam dat uit de follikelresten ontstaan is, gaat 10-14 dagen te gronde. Dan daalt de progesteronspiegel in het bloed van de vrouw en ontstaat een bloeding van het baarmoederslijmvlies. Dit luidt de eerste dag van een nieuwe menstruatiecyclus in.
De eicel kan na de eisprong gedurende ongeveer 24 uur worden bevrucht. Zaadcellen kunnen 48 uur of langer overleven in het lichaam van de vrouw. Daarom begint de ideale periode voor bevruchting twee dagen voor de eisprong en eindigt deze een dag na de eisprong. Omdat de eisprong niet altijd op dezelfde dag van de menstruatiecyclus plaatsvindt en niet exact te bepalen valt, worden dag 9-16 van de cyclus als de meest vruchtbare dagen gezien.
Heeft u vragen over dit onderwerp, neem dan gerust contact met ons op. Onze experts helpen u graag verder met een persoonlijk advies.
Hypothalamus: middenhersenen of tussenhersenen, verantwoordelijk voor de vegetatieve lichaamsfuncties
Hypofyse: hersenaanhangsel, speelt een beslissende rol bij de aansturing van het hormonale systeem
Gonadotropin-releasing hormone (GnRH): een zogenaamd vrijmakend hormoon, stuurt signalen van de hypothalamus naar de hypofyse en stimuleert de aanmaak van geslachtshormonen
Follikelstimulerend hormoon (FSH): vrouwelijk geslachtshormoon dat in de hypofyse geproduceerd wordt, stimuleert de groei en ontwikkeling van de eicellen
Luteïniserend hormon (LH): vrouwelijk geslachtshormoon dat in de hypofyse geproduceerd wordt, rondt het rijpingsproces van de eicellen af
Oestrogeen: vrouwelijk geslachtshormoon dat in de eierstok wordt aangemaakt, stuurt de productie van het baarmoederslijmvlies aan
Progesteron: hormoon dat in het gele lichaam wordt geproduceerd en verantwoordelijk is voor het in stand houden van een zwangerschap in een vroeg stadium
hCG: humaan choriongonadotrofine, het zogenaamde zwangerschapshormoon